Over golven, verzuipen en de kracht van mannelijke aanwezigheid

Er zijn van die momenten in relaties waarin je als man voelt: ik verlies haar… en misschien uiteindelijk ook mezelf. Haar emoties komen als golven: soms zacht, soms onstuimig, en soms alsof je midden in een storm bent beland. Als man sta je stevig, als een rots, of je probeert dat tenminste. Maar wat als de golven over je heen blijven slaan? Wat als haar emoties niet alleen krachtig zijn, maar ook pijnlijk, verwijtend, of intens verdrietig? Wat doe je dan als man en hoe is jouw mannelijke aanwezigheid?

Ik ben zevenenvijftig jaar, achtentwintig jaar getrouwd en werk zestien jaar in coaching en therapie met mannen en koppels. In die jaren als begeleider, maar vooral in mijn eigen liefdesleven, heb ik veel geleerd.

Emoties is het vrouwelijk principe

Een eerste les is dat emoties zijn als de zee met lagere of hogere golven. Vrouwen kunnen soms verzuipen in die golven zeker wanneer ze zich onveilig voelen of oude pijn geraakt wordt. Ze happen naar adem, klampen zich vast, duwen je weg, smeken om nabijheid en trekken zich tegelijk terug. En wat doe je dan als man?

Er zijn eigenlijk drie fundamentele antwoorden. En vaak overkomt ons twee automatische reflexen:

Stand 1: De redder

We willen oplossen of fixen. Het ongemak van haar te zien lijden is simpelweg té groot. Dus komen we met oplossingen, logica, geruststellingen, structuur, houvast of sussen: “Misschien moet je wat meer rust nemen.” “Je reageert nu wel erg heftig.” “Zal ik anders dit of dat regelen?”

Het probleem daarmee? Ze wil geen oplossing want wat ze wil echt gevoeld en gehoord worden. Ze wil weten dat jij haar golven kunt verdragen. Dat je haar storm aankunt. En dat jij er nog steeds bent, ook als zij het even echt niet meer weet.

Stand 2: De afhaker

En als het te intens wordt, trekken we ons terug. Soms fysiek; we lopen weg, nemen afstand of gaan iets anders doen. Soms emotioneel; we sluiten ons hart af, haken af in stilte. Met een rechtvaardiging van: “Dit is te veel.” “Ik moet ook voor mezelf zorgen.”

En hoewel dat laatste waar is, voelt het voor haar als een directe afwijzing. Ze ervaart dat als verlaten worden, midden in haar struggle. Alsof ze aan het verdrinken is en jij haar hand afslaat.

De derde weg: mannelijke aanwezigheid

Er is echter een middenweg; geen redden, geen afhaken, maar blijven. Niet alleen fysiek, maar vooral energetisch en emotioneel. Je bent aanwezig met een open hart. Je luistert en ademt haar in. Je voelt wat haar pijn met jou doet, zonder daar meteen iets mee te hoeven doen. Dát is mannelijke aanwezigheid. En precies daar verlangt ze naar.

Niet omdat jij haar moet redden. Maar omdat ze zich pas veilig voelt in haar gevoel als ze voelt dat jij blijft. Dat je de bedding biedt waarin ze zichzelf mag verliezen om zichzelf terug te vinden.

Wanneer de pijlen op jou zijn gericht?

Een van de moeilijkste vormen van deze emotionele golven is wanneer de emotie van je vrouw zich direct op jou richt. Ze verwijt je iets of ze is teleurgesteld, boos of gekwetst in wat jij hebt nagelaten of hebt aangericht.

Ook juist dan geldt: blijf staan .. in het midden. Niet in de houding van “ik laat alles over mij heenkomen”. Maar in een houding van: ik ontvang wat van mij is, en laat liggen wat niet van mij is.

Van alle pijlen die ze op je afvuurt, is er meestal wel eentje die ergens binnenkomt. Niet omdat je schuldig bent, maar omdat je geraakt wordt. En precies dáár zit de ingang tot verbinding.

Herken de trigger, neem daar volle verantwoordelijkheid voor en spreek een heldere belofte uit. Geen pleister, maar een anker: “Ik zie wat ik daar heb gemist. Ik beloof dat ik op dit punt bewuster ga handelen.”

En dan komt er nog een uitdaging: hou je belofte, voor de volle 100%. Dáár bouw je aan vertrouwen. Je blijft staan, luistert echt, neemt eigen verantwoordelijkheid, doet een belofte en houdt die belofte. Dáár wordt jouw rots niet enkel een rauwe steen, maar een fundering voor betrouwbaarheid en verbinding.

De rots en de zee

De vrouwelijke principe is als de zee en het mannelijke is als een rots. Wanneer een vrouw in haar emotionele achtbaan voelt dat jij in aanwezigheid blijft staan, ontstaat er iets magisch. Ze hoeft niet meer te vechten om gehoord te worden. Haar zenuwstelsel kalmeert en haar ademhaling wordt rustiger. En jullie kunnen elkaar weer vinden, voorbij het drama.

En reken er maar op dat die golven ook de rots kunnen overspoelen. Want ja, ook dat gebeurt. Jij hebt óók een binnenwereld. Jij hebt óók je triggers, jouw gekwetste stukken en angsten. Dat vraagt oefening en zelfonderzoek. En soms begeleiding. Niet om je zwaktes op te lossen, maar om je kracht vrij te maken.

Durf je jezelf daarin te laten ondersteunen? Door een mentor, een mannengroep of een coach? Want wanneer jij als man je hart wil openen dan heb je een stevige bedding nodig.

Oproep aan jou, als man

De reflex om te willen fixen of af te haken is diep menselijk en voor veel mannen ook diep systemisch. Wat is jou vroeger geleerd over emoties en het vrouwelijk principe? Hoe heb je leren omgaan met de pijn van je moeder? Of de frustratie van je vader? Kreeg jij steun om te blijven bij wat er voelbaar was op de diepere laag van jouw familie(systeem)? Meestal is hier werk te doen: om te groeien voorbij het voorbeeld van je ouders.

Durf je te trainen in Aanwezigheid in de Diepte? Durf je het ongemak van haar emoties te verdragen zonder meteen in actie te schieten of weg te lopen? Durf je te voelen wat haar pijn in jou raakt, zonder haar daar schuldig voor te maken? Dan word jij de rots waarop haar zee zich kan uitrollen. Dan kan zij de vrouw zijn die haar emotionaliteit mag leven en daarmee een diepe ontwikkeling vindt. En durft zij zich over te geven, omdat ze zich gedragen weet.

Wil je hierin groeien? Dit is niet het soort werk dat je alleen uit een boek haalt. Ik begeleid mannen én koppels in dit soort dynamieken. Het vraagt oefening, spiegeling, en moed. Neem je contact op, alleen of samen met je partner? Of kom deelnemen aan een Mannenworkshop of het Jaarprogramma Mannelijk Meesterschap.